Anadolu Etçi

Pastırmanın Yolculuğu

Kahvaltıların ve hamur işlerinin aranan yüzüdür pastırma. Sofraya geldiğinden itibaren yüzlerde gülümsemeye sebebiyet veren, yemeklere konulduğunda epeyce lezzet katan, deyimlerde dahi kendisine yer verilen, kendine has tadı ve kokusu olan bu yiyeceğin tarihi de adı da oldukça eski zamanlara dayanır.

Pastırma Nedir?

Ana vatanı Orta Asya olarak bilinen ve göçebe kültürün bir ürünü olan Pastırma, kendine has bir yöntemle elde edilir. Tuz, çemen ve karabiberden hazırlanan bir karışımın et üstüne sürülmesinin ardından güneşte ya da iste kurutulması sonucunda meydana gelir. Çeşitli baharatlar ve sarımsakla hazırlanmasının ardından kurutulmak suretiyle sofralardaki yerini alıyor.
 

Pastırmanın Adı Nereden Gelmektedir?

 
Bu et yiyeceğinin pastırma adını alması da, yapılışından geliyor. Eski ve edebi kaynaklardan biri olan Divan-ı Lügat-it Türk’te pastırmaya "yazın ye” anlamına gelen "yazok et” denildiği incelemeciler tarafından bildirilse de zamanla pastırma adını almıştır. Hazırlanması sırasındaki bastırma işleminden dolayı "bastırma” ismi daha sonraları halk arasında pastırmaya eviriliyor. Peki, adını yapılma yönteminden alan, kendine has ve özgü bu tarifin reçetesi ve hazırlanması nereden geliyor?
 

At Üstünde Süren Uzun Bir Yolcuğun Ürünü

 
Göçebelikleri ve savaşçı özellikleriyle bilinen Orta Asya Türkleri, at sırtında zaman kaybetmeden ilerlemek zorunda kalmışlardır. Bu nedenle de yiyeceksiz kalmamak için yanlarına tuzlanmış sığır et parçaları ve başka hayvan eti parçaları almak durumunda kalmışlar. Yanlarına aldıkları bu etleri kimi zaman deri kılıfların içinde sıkıştırılmış şekilde, kimi zaman ise atın eğerine bağlayıp bacaklarının arasında sıkıştırarak taşımışlar ve muhafaza etmişlerdir. Sıkıştırılarak kurutulan ve yenebilecek hal alan bu yiyeceği zaman kaybetmeden yiyen Orta Asya Türkleri, bu şekilde besin değeri yüksek bir besin elde etmişlerdir. Orta Asya Türklerinden, dolayısı ile de göçebe halk kültüründen bizlere miras kalan pastırmanın Anadolu’ya ne zaman ve ne şekilde girdiği bilinmemektedir. İncelemeciler, Selçuklular zamanında Anadolu’nun pastırmayla tanıştığını düşünmekte ve bildirmektedir. Günümüzde daha çok Kayseri ilimiz ile özleşen bu yiyecek, ülkenin hemen hemen her yerinde yapılsa da, daha çok doğu illerinde üretilmekte ve oldukça sevilerek tüketilmektedir.